داستان حماسه مردم معمولی در رمان مردهای مرز شرقی ، خیانت های به کشور در طول تاریخ باید در ادبیات روایت شود - استدیو مرینا

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگاران، رمان مردهای مرز شرقی اثر نویسنده جوان سجاد خالقی که رتبه نخست جایزه داستان های حماسی کشور را در اسفندماه 1398 از آن خود کرده بود؛ فرودین ماه امسال از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شد. رمانی حماسی درباره تکه ای از تاریخ دوره قاجار که در سکوت زمان اوج بروز کرونا در کشور منتشر شد.

سجاد خالقی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری خبرنگاران درباره این رمان گفت: چیزی حدود دو تا سه سال من این ایده را داشتم، فرصت و بهانه جور نمی شد تا اینکه بالاخره نوشتم و در جشنواره هم خدا را شکر دیده و برگزیده شد.

وی با اشاره به اینکه یک پای داستان در حوادث تاریخی و واقعی است، بیان نمود: در زمان قاجار انگلیسی ها خواستند افغانستان که تا آن موقع جزئی از خاک ایران بود را جدا کنند. اینها آمدند با یک سری ترفندها و سیاست ها ابتدا یک قسمت هایی از افغانستان را، بعد هرات را جدا کردند، بعد دولت مرکزی ایران رفت آنجا که مقابله کرده و هرات را برگرداند، انگلیسی ها طبق خباثت همیشگی شان آمدند از پایین جزایر خرمشهر و مناطق جنوبی ایران را گرفتند و به ایران گفتند اگر می خواهید این جزایر را رها کنیم شما هم باید از آنجا عقب نشینی کنید که هرات سقوط نکند.

این نویسنده درباره ماجرای این رمان اضافه کرد: از طرفی برای اینکه کمپانی هند شرقی بتواند به آب هیرمند دسترسی داشته باشد و تجارت کند و به هند برسد، یک قسمتی از مرز سیستان و بلوچستان را که الان یک قسمتی از آن در کشور ما و یک قسمتی هم در کشورهای افغانستان و پاکستان است را جدا کردند.

خالقی اظهار کرد: داستان ما همین قضیه جدا کردن قسمتی از خاک سیستان و بلوچستان و انداختن هیرمند در خاک افغانستان است که یک افسر مرزبانی آن موقع که انسانی وطن پرست و خوب است، هر کاری می کند که جلوی این اتفاق را بگیرد که خاک کشورش به سادگی توسط انگلیس مصادره نشود. منتهی سخت است و به این سادگی نمی تواند این کار را انجام دهد چون فساد در سیستم حکومتی است و از بالا خیلی ها موافق این مقابله نیستند.

سختی نوشتن رمان تاریخی

وی با بیان اینکه تقریباً همه رمان هایم مایه های تاریخی دارند و این مسئله کار را سخت تر می کند، بیان نمود: نوشتن یک اثر اجتماعی امروزی نیاز به تحقیق گسترده ندارد و راحت است. منتهی در کارهای تاریخی شما با اولین چیزی که روبرو هستید، زبان است. چه زبان داستان نویسی و چه زبان دیالوگ ها. مثلاً اینکه در زمان قاجار چطور صحبت می شده و این کار را خیلی سخت می کند. به همین خاطر کار تاریخی واقعاً سختی زیادی دارد.

این نویسنده جوان گفت: برای نوشتن رمان مردهای مرز شرقی در مورد قضیه جدا شدن افغانستان از ایران مقالات و کتاب های زیادی خواندم و خیلی جالب است که بگویم متأسفانه اینها اصلاً دیده نشده است. یعنی خیانت هایی که در طول تاریخ به کشور شده است بسیار جای کار دارد و باید در ادبیات به آنها پرداخته شود.

خالقی ابراز کرد: چندین سال است که بحث مذاکرات و آمریکا در ایران داغ است؛ جالب است که در آن موقع هم ما خیلی مذاکره کردیم. دائم کننده هایی از انگلیس به اینجا می آمدند، قراردادهایی به اسم اشخاص با حکومت می بستند و همه هم زیر حرف شان می زدند. یعنی هر قراردادی که هر دفعه نوشته می شده، اینها بعد از یک مدتی همه به ضرر ایران تمام می شده و جالب است افراد وطن پرست در حکومت آن دوره که جلوی اینها را می گرفتند و سعی می کردند در مذاکرات انگلیس ها کارشکنی کنند چون می دانستند که آنها کلک می زنند؛ کم کم از سوی حکومت مرکزی ایران، اینها را از دور خارج کردند که اصلاً دیگر در تاریخ اثری از آنها نیست.

رمان مردهای مرز شرقی، داستان حماسه مردم معمولی

وی ضمن بیان اینکه می توان از اتفاقات تاریخی به جریانات روز پل زد، اضافه کرد: اینکه می گویند تاریخ تکرار می شود واقعاً اینها را که می خوانیم می بینیم واقعاً همین جوری است و حالا نه در جزئیات اما در کلیات واقعاً تکرار می شود. همین قضیه رودخانه هیرمند و جدا شدن، مذاکراتش خیلی عبرت آموز است.

این نویسنده اظهار کرد: مسئله ای که من در این کتاب داشتم این بود که همیشه مردم ایران خودشان پای کار کشورشان هستند. یعنی اینکه این کار یک کار حماسی است، اما حماسه ای که شما می بینید را یک زن خانه دار رقم می زند. حماسه ای است که خادم یک خانه رقم می زند. حماسه ای است که فرضاً یک افسر جزء که خیلی دیده نمی شود رقم می زند. یک مرد افغانستانی بازاری رقم می زند و همه اینها حماسه های کوچکی هستند که کارهای بزرگی انجام می دهند.

خالقی اظهار داشت: همیشه در طول تاریخ ایرانی ها خودشان وقتی پای کشورشان وسط آمده، حماسه رقم زده اند. حماسه هم حتماً آن قضیه جانفشانی و جنگیدن نیست. هر کس به مقدار توان خودش و در حد خودش و در آن محیطی که خودش کار می کند شاید حماسه را رقم زده باشد.

4028/