مصاحبه، معاون بین الملل حزب وطن ترکیه: آینده توازن منطقه در گرو همکاری تهران و آنکاراست - استدیو مرینا

بهترین تجربه سفر را با تور ترکیه در خاطراتتان ثبت کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ بسیاری از تحلیل گران و فعالان سیاسی ترکیه بر این باورند که ضروری است دولت ترکیه در حوزه سیاست منطقه ای با کشورهای همسایه٬ همکاری و ارتباط بیشتری داشته باشد. پروفسور سمیح کُرای از سران حزب وطن٬ یکی از این افراد است.

پروفسور سمیح کُرای رئیس بخش روابط خارجی حزب وطن ترکیه٬ در سال1949 به دنیا آمده و در سال 1980 میلادی در رشته ریاضیات دکترا گرفته است. او از اعضای هیات علمی دانشگاه بلیکنت آنکارا است و حالا اقتصاد تدریس می نماید.

سمیح کورای در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران٬ از امنیت منطقه و شرایط ترکیه سخن گفته است:

خبرنگاران: ایران و ترکیه از نظر شما در موازنات منطقه چه نقشی دارند و روابط این دو کشور٬ بر تحولات جاری چه تاثیری می گذارد؟

کُرای: با توجه به تابلوی سیاسی تحولات منطقه می توانم به جرأت بگویم که مهم ترین و کلیدی ترین نقش برای ثبات و امنیت این بخش از دنیا٬ در گرو روابط ایران و ترکیه است چرا که این دو کشور به خوبی می دانند که آمریکا چه ابزارهایی برای فتنه برانگیزی در خاورمیانه دارد.

آمریکا به ویژه با استفاده از ابزار ترور٬ همیشه کوشش می نماید اهداف خود را پیش ببرد، اما ترکیه و ایران می توانند راه آمریکا را سد نمایند. همچنین استفاده از دو ابزار تحریم و تحریک مردم٬ از دیگر مکرهای آمریکا بوده و هر دو کشور ایران و ترکیه٬ با این مسائل روبرو شده اند. به همین خاطر دوستی ایران و ترکیه و مواضع مشترک این دو بازیگر مهم٬ مانعی بر سر راه اهداف آمریکاست و آینده منطقه در گرو همکاری و همفکری مداوم تهران و آنکارا است.

خبرنگاران: مهم ترین جلوه همکاری و همفکری ایران و ترکیه را در کدام حوزه می بینید؟

کُرای: بدون شک در سوریه. دیدید که در چارچوب مذاکرات آستانه٬ همراهی و همفکری این دو کشور٬ چه تاثیری بر سرنوشت سوریه گذاشت.

لازم می دانم در خصوص سوریه٬ به مساله دیگری نیز اشاره کنم. ببینید! ی.پ.گ در شمال سوریه٬ مانند نیروی زمینی آمریکا عمل می نماید. ترکیه می توانست همچون دو عملیات سپر فرات و شاخه زیتون٬ در عملیات چشمه صلح نیز٬ صرفاً بر اساس تصمیم مستقل خود عمل کند. اما در هماهنگی با شرکای آستانه عمل کرد تا نشان دهد که این همکاری ها بر موازنات منطقه اثرگذار است و تدبیر روشنی است در برابر اقدامات مداخله جویانه آمریکا.

به همین دلیل ما به عنوان حزب وطن٬ همیشه بر این مساله تاکید می کنیم که دوستی و همکاری ایران و ترکیه برای حفظ ثبات منطقه٬ ارزش حیاتی و نقش کلیدی دارد.

خبرنگاران: آیا این فقط یک دستاورد دوجانبه به دنبال می آورد؟

کُرای: خیر. قطعاً تاثیر منطقه ای دارد و صرفاً دستاورد دوجانبه نیست. روابط ترکیه و ایران٬ تاثیرات مثبتی دارد و نه تنها برای این دو کشور٬ بلکه برای عراق٬ سوریه٬ جمهوری آذربایجان٬ منطقه دریای سیاه و دیگر حوزه ها٬ فواید بسیاری دارد.

درست به همین دلیل است که آمریکا میخواهد ایران و ترکیه را تضعیف کند. چرا که می داند این دو کشور در تمام این حوزه جغرافیایی تا آسیای میانه و قفقاز٬ صاحب توان تاثیرگذاری هستند.

خیز آمریکا برای تضعیف ترکیه و ایران٬ بسیار مشهود است. هدف اصلی آمریکا تجزیه این دو کشور است و وقتی که می بیند توان رسیدن به این هدف را ندارد٬ دست به تحریم و حمایت از ترور می زند. ما شاهد گونه ای همراهی و وحدت تاریخی بین ترکیه و ایران هستیم و این همراهی باید ادامه پیدا کند.

خبرنگاران: حزب شما تاکنون چند هیات به دمشق اعزام نموده و در رسانه هایتان هم٬ همیشه از ضرورت مذاکره٬ توافق و عادی سازی روابط آنکارا - دمشق صحبت می کنید. در این باره کمی شرح دهید.

کُرای: همچنان که اشاره کردید٬ ما گام هایی برداشتیم و هنوز هم فعالیت ما در این حوزه ادامه دارد. آمریکا در منطقه٬ همچنان حامی تروریسم است و هزاران تریلی سلاح و مهمات و مقادیر فراوانی پول در اختیار ی.پ.گ گذاشته و از گروه های تروریستی دیگر نیز حمایت می نماید.

مثلاً گروه فتح الله گولن٬ ستون پنجم آمریکا و چهره مخوف ناتو یعنی همان تشکیلات گلادیو است. آمریکا از داعش هم حمایت نموده است. در نتیجه٬ برای کنترل این شرایط و برطرف همه تهدیدات تروریستی٬ احتیاجمند این هستیم که هر چهار پایتخت مهم یعنی آنکارا٬ تهران٬ بغداد و دمشق٬ با همدیگر همکاری نمایند.

به همین خاطر حزب ما کوشش می نماید تا راه عادی سازی روابط آنکارا و دمشق را هموار کند. معتقدیم که باید در مدت زمانی کوتاه سفارت ترکیه در دمشق و سفارت سوریه در آنکارا٬ بازگشایی شوند.

همین حالا هم با فعالیت های بعضی واسطه ها و میانجی ها٬ سطحی از رابطه بین دمشق و آنکارا در جریان است. اما این کافی نیست. ما معتقدیم اگر روسای جمهور و وزرای امور خارجه ترکیه٬ ایران٬ عراق و سوریه یک بار با هم ملاقات نمایند و خاطره پیمان سعدآباد را زنده نمایند٬ تمام موازنات دنیا تغییر می نماید. شما دیدید که موضع مشترک ایران٬ عراق و ترکیه در برابر رفراندوم بارزانی چه دستاوردی داشت.

خبرنگاران: آیا انتظار دارید رابطه بین ترکیه و سوریه به زودی عادی سازی گردد؟

کُرای: بله. چون هیچکدام از این دو کشور چاره دیگری ندارند و شرایط برای آنکارا و دمشق سخت شده و بیش از این نمی توانند تحمل نمایند. هر دو کشور مجبورند در کوتاه مدت به اختلافات انتها داده و روابط را مجدداً برقرار نمایند.

خبرنگاران: هم حزب شما و هم حزب جمهوری خلق٬ ضمن اشاره به معضل 4 میلیون مهاجر و آواره مقیم در ترکیه٬ بر ضرورت عادی سازی رابطه بین دمشق و آنکارا تاکید می کنید. اما ظاهراً هنوز مقامات ارشد ترکیه تمایل ندارند در این جهت قدم بردارند. شما امیدوار هستید این مشکل حل گردد؟

کُرای: اگر سوریه تجزیه گردد٬ در آینده٬ ترکیه و ایران نیز دچار مشکل خواهند شد. بنابراین ما باید حاکمیت سیاسی و تمامیت ارضی سوریه را حفظ کنیم. باید هم در برابر آمریکا موضع گرفت و هم در برابر کسانی که سلاح در دست گرفته اند و از سوی آمریکا حمایت می شوند. کشورهای منطقه باید حساسیت مساله سوریه را درک نمایند و تصور می کنم دمشق و آنکارا هر دو به هم احتیاج دارند.

ما الان می بینیم که هر سه شریک آستانه یعنی روسیه٬ ایران و ترکیه٬ اولویت های سیاسی و امنیتی مشترکی دارند و به دنبال حل این مشکل هستند و می خواهند آمریکا٬ سوریه را ترک کند.

تمامیت ارضی سوریه و انتها دادن به حیات تروریسم در این کشور٬ برای ترکیه یک اولویت حیاتی و مهم است و در این جهت با ترویست ها مبارزه می نماید.

در عملیات چشمه صلح و در جریان حمله ترکیه به شرق فرات٬ دیدید که آنکارا در این راه٬ بسیار جدی است و همین که حمله کرد٬ مایک پنس و پامپئو دوان دوان به ترکیه آمدند و چیزی که در ترکیه اتفاق افتاد٬ نه توافق بین ترکیه و آمریکا٬ بلکه قبول کردن اصل عملیات ترکیه از سوی آمریکا بود.

اما توافقی که در سوچی بین ترکیه و روسیه به دست آمد٬ یک توافق جدی و ماندگار است. در هر حال٬ معتقدیم که در ادامه آن جهت٬ گفت وگو بین آنکارا و دمشق تکمیل نماینده نتایج و دستاوردهای عملیات چشمه صلح خواهد بود.

خبرنگاران: آیا ایجاد شهرک های کوچک در منطقه امن در شمال سوریه توسط ترکیه٬ می تواند راهگشا باشد؟

کُرای: خیر. این فقط همکاری بین آنکارا و دمشق است که می تواند مساله آوارگان را حل نماید. بهتر است ترکیه به جای آن که به فکر تاسیس شهرهای جدید در منطقه امن باشد٬ به دنبال این باشد که با جمهوری عربی سوریه همکاری کند. چرا که اگر ما در آنجا چند شهرک هم تاسیس کنیم و آوارگان را به آنجا بازگردانیم٬ چنین چیزی از منظر سیاسی و حقوقی اشکالات و خلا فراوان دارد.

خبرنگاران: به باور شما نیروهای ترکیه در شمال سوریه خواهند ماند؟

کُرای: نه تنها احتیاجی به حضور ماندگار نیست٬ بلکه اگر هم بخواهند بمانند٬ چنین چیزی شدنی نیست. هدف٬ حضور در سوریه نیست. هدف٬ راندن و تضعیف تروریست های وابسته به آمریکا است.

خبرنگاران: تناقضی در بیانات سران ترکیه وجود دارد. از سویی می گویند به تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی سوریه احترام می گذاریم و از دیگر سو عملیات هایی را در خاک سوریه دارند. شما این تناقض را چگونه می بینید؟

کُرای: تناقضی وجود ندارد. این حمله٬ علیه تروریست ها و آمریکا بوده و نه علیه سوریه.

خبرنگاران: اما در خاک سوریه بوده است.

کُرای: در محدوده ای نبود که حاکمیت سیاسی دولت سوریه در آنجا جاری باشد. علیه جغرافیایی بود که پایگاه های آمریکایی ها در آنجا بود.

خبرنگاران: به اوضاع داخلی ترکیه بپردازیم. دیدگاه حزب شما در خصوص گروه فتح الله گولن چیست؟

کُرای: حزب ما از همان دهه 90 خطر این گروه را کشف و اعلام کرد. بارها گفتیم این ها عامل نفوذی ناتو و ستون پنجم آمریکا هستند و در همه احزاب نفوذ نموده اند و مانند عنکبوت تور خود را تنیده و گسترانیده اند.

حتی کوشش کردند در حزب ما نیز نفوذ نمایند، اما اجازه ندادیم. این در واقع کوشش غرب بود برای نگه داشتن ترکیه در سیستم آتلانیتک بود. می خواستند ترکیه مستقل نباشد. می خواستند ترکیه به روسیه، چین، ایران و اوراسیا نزدیک نگردد. آنها می خواستند ترکیه را تضعیف نمایند و با مسائلی همچون ترور و ورشکستگی مالی درگیر گردد اما به هدف خود نرسیدند. می خواستند کاری نمایند که ترکیه٬ ترکیه نباشد.

خبرنگاران: ترکیه و آمریکا به خاطر مساله اس 400 و اف 35 دچار اختلافتی شده اند. از نظر شما راه چاره این مسائل چیست؟

کُرای: به باور ما٬ مشکل با تصمیم قاطعانه ترکیه حل شد. همین که ترکیه اس 400 را وارد و خود را به روسیه نزدیک کرد٬ این یعنی حل مشکل.

کسی که ترکیه را تهدید می نماید٬ نه ایران است٬ نه روسیه و چین٬ نه عراق. عامل اصلی تهدید ترکیه٬ آمریکا و ناتو هستند و لازم بود که ترکیه برای دفاع از خود٬ تدبیر دفاعی اتخاذ کند و خرید اس 400 اقدام صحیح و مفیدی بود.

امنیت ترکیه با پاتریوت حفظ نمی گردد و امنیت ما در گرو همکاری با غرب آسیا و اوراسیا است. به همین خاطر است که ترکیه روی خود را به سمت شرق چرخانده است. نظرسنجی ها نشان می دهد که بیش از 90 درصد از مردم کشور ما٬ دارای تفکر سیاسی ضدآمریکایی هستند و کسی بر تفکر آمریکایی و غرب گرایی اصرار نمی نماید.

خبرنگاران: این روزها بعضی محافل در ترکیه از انتخابات زودهنگام سخن می گویند. به باور شم آیا ترکیه احتیاج به برگزاری انتخابات پیش از موعد دارد؟

کُرای: به باور ما چیزی که از انتخابات مهم تر است٬ رساندن جبهه داخل٬ به وحدت و همنوایی است. دولت نه تنها با 51 درصد از مردم٬ بلکه باید با تمام آحاد جامعه همراه گردد. دولت اردوغان هم برای اداره کشور٬ مسائلی دارد و نمی تواند به تنهایی کشور را اداره کند و باید دیگران را نیز با خود همراه کند.

خبرنگاران: یکی از انتقاداتی که در خصوص حزب شما مطرح می گردد این است که بسیاری از سران حزب شما از مقامات بازنشسته نظامی و فرماندهان سابق تشکیل شده اند و حزب شما بیشتر هویت نظامی دارد تا سیاسی و مدنی. پاسخ شما به این انتقاد چیست؟

کُرای: واقعیت این است که در حال حاضر متاسفانه تعداد کمی از فرماندهان نظامی در حزب ما حضور دارند٬ اگر بودند٬ حتماً افتخار می کردیم. درهای حزبمان نه تنها به روی نظامیان٬ بلکه به روی تمام آحاد و اقشار جامعه باز است.

مهمترین مشکل ترکیه٬ مشکل امنیت است و نظامیان میهن دوست که به منافع کشور و ملت خود بیندیشند افرادی هستند که قطعاً می توانند مفید باشند و نه تنها در حزب ما بلکه در احزاب دیگر هم مفید خواهند بود .

گفت وگو از علی حیدری