یک پل ستاره ای آبی در راه شیری و همسایگی منظومه شمسی کشف شد - استدیو مرینا

پژوهشگران با استفاده از تلسکوپ فضایی گایا (Gaia) آژانس فضایی اروپا، در حال تهیه دقیق ترین نقشه بازوهای مارپیچی کهکشان در همسایگی منظومه شمسی بودند که این محدوده جدید که آن را تیغه قیفاووس (Cepheus Spur) نامیده اند کشف کردند.

این محدوده میان بازوی شکارچی (جبار) که منظومه شمسی ما در آن است و صورت فلکی برساوش واقع شده است و به شکل پل یا کمربندی میان دو بازوی مارپیچی کشیده شده و دارای شمار زیادی ستاره بزرگ با اندازه ای 3 برابر خورشید است که بر اثر گرمای شدید دارای رنگ آبی هستند.

ستاره شناسان چنین ستارگان غول پیکر و آبی را به دلیل طول موج های نوری که اکثرا در طیف آبی از آن ها گسیل می گردد، ستارگان OB (گروه هایی منظم از رده طیفی O یا B ستارگان) نام گذاری می نمایند. این ستاره ها نادرترین، داغ ترین، بزرگترین و دارای کوتاه ترین عمر ستاره ها در کل کهکشان هستند.

واکنش های هسته ای شدید در قلب آن ها باعث می گردد که 6 برابر از خورشید داغ تر باشند و انفجارهای بزرگ ستاره ای یا ابرنواخترها که به سرانجام زندگی آن ها می انجامد، عناصر سنگین ضروری برای حیات پیچیده را در سراسر کهکشان پراکنده می نماید.

میکل آنژ پانتالئونی گونزالس (Michelangelo Pantaleoni González) پژوهشگر مرکز تحقیقات نجوم اسپانیا گفت: ستاره های OB بسیار نادر هستند و در سراسر کهکشان با 400 میلیارد ستاره ممکن است کمتر از 200 هزار باشند. چون این ستاره ها مسؤول شکل گیری بسیاری از عناصر سنگین هستند، می توان آن ها را به نوعی غنی نماینده کهکشان دانست.

او اضافه نمود: با توجه به همین نوع ستارگان که سال ها پیش مرده اند، زمین شیمی (Geochemistry) کره زمین، برای ایجاد ساختارهای زیستی یا زیست شیمی (Biochemistry) پیچیده کافی بوده است. هر جا ستارگان آبی پیدا کنیم، فعال ترین و زنده ترین مناطق کهکشان را یافته ایم.

پژوهشگران در این مطالعه که در نشریه Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده، نقشه خود را با استفاده از محاسبات مثلثاتی فاصله ستاره ها با زمین که به نام تکنیک اختلاف منظر شناخته می گردد، تهیه کردند. آن ها با مقایسه موقعیت ظاهری ستارگان که از منظرهای گوناگون در طول مدار زمین به دور خورشید مشاهده می شوند، می توانند فاصله تا ستاره را محاسبه نمایند.

با استفاده از این تکنیک همراه با داده های تلسکوپ گایا، این تیم پژوهشی، نقشه برداری از ستاره ها را با فاصله ای فراتر از هر فهرست دیگر و همچنین در مناطقی که پیش از این خالی تصور می شد، انجام داد.

• تصویری خیره نماینده از راه شیری که ثبت آن 12 سال طول کشید

گونزالس اضافه نمود: پس از یک ماه کار این نقشه زیبا را برای نخستین بار دیدیم و احساس کردم مانند کسی که به دنبال نور است، اولین نقشه های دقیق جهانمان را در مقیاسی دیگر دنبال می کنیم. از سویی زمانی که می بینم محدوده ستاره ای ما چقدر گسترده است، احساس کوچکی می کنم.

دانشمندان با رصد حرکت پیوسته ستاره ها در همان جهت، ثابت کردند که منطقه جدید بخشی از قرص کهکشانی مارپیچی است که بیشتر مواد کهکشان ما را تشکیل می دهد و فقط یک ترازبندی تصادفی از ستاره ها به شمار نمی رود. آن ها همچنین تصور می نمایند که مشاهده موقعیت تیغه قیفاووس که کمی بالاتر از قرص کهکشانی قرار گرفته است، می تواند نکات دلهره آوری را درباره گذشته راه شیری معلوم کند.

گونزالس اظهار داشت: اگر ما در کهکشانی موج دار زندگی می کنیم که با تغییرات عمودی اندک یا موج در دیسک خود همراه است، می تواند پیشینه تکامل سخت کهکشان ما را نشان دهد و نشانه هایی از برخورد با کهکشان های دیگر در گذشته باشد.

• یک برخورد کیهانی باعث ایجاد موج مکزیکی در کهکشان راه شیری شده است

گام بعدی برای پژوهشگران قرار دادن ستاره های OB اضافی در یک نقشه دقیق تر است که امیدوارند اطلاعات باز هم بیشتری درباره ساختارهای کهکشان ما ارائه دهد.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از کهکشان راه شیری

Credit: Shutterstock

منبع: Live Science